Республикада 2018-жылдын жазгы-талаа жумуштарын ийгиликтүү өткөрүү боюнча Кыргызагробиоборбор тарабынан аткарылган жумуштар жөнүндө маалымат

Кыргыз Республикасынын айыл чарба жана мелиорация министрлигинин Кыргызагробиоборбору тарабынан 2018-жылдын жазгы талаа жумуштарын ийгиликтүү өткөрүү үчүн биопрепараттарды өндүрүүчү жабдуу-шаймандарды толугу менен ремонттоп, жазгы себүүлөрдү жүргүзүү жана аларды кошумча азыктандыруу үчүн биолигнин жана триходерминди өндүрүлүп, алар менен дыйкандарыбызды камсыз кылынды.

2018-жылдын 6-июлуна карата 30,3 тонна биолигнин өндүрүлүп, республика боюнча 30300 га аянттагы үрөндөрүн чылоо менен буудайды жана арпаны, жүгөрүнү жана башка айыл чарба өсүмдүктөрүн себүүдө жана кошумча азыктандырууда колдонулду.

2018-жылы биолигнинди Нарындын Акталаа районундагы «Чоногор» “Абышка” үрөөнчүлүк жана асыл тукум чарбалары, Нарын районунун “Үлгү”, “Жийдебак”, Кочкордон «Теңдик-Элдик» үрөөнчүлүк чарбалары, Ат –Башы районунун фермерлери буудайды, арпаны себүүдо жана кошумча азыктандырууда пайдаланышты. Жыйынтыкта биолигнин пайдаланган эгиндер башка талаалардагы эгинге караганда тегиз чыгып, өсүүсү 5-7 күнгө эрте болуп, илдеттер дээрлик кездешпейт. Ал эми Чүй областынын «Кызыл Октябрь», «Энгельс» «Россия» «Зоветы Ильича» «Чабрец», “Райымбек” дыйкан чарбалары Ош областынын Кара –Суу районундагы «Өзгөрүш» дыйкан чарбасы көптөгөн жылдар бою дандагы клейковинанын кармалышын жогорулатуу үчүн пайдаланууда.

2018-жылдагы жазгы талаа иштерин жүргүзүүдо Баткен регионалдык биофабрикасы азыркы маалга карата 2,6 тонна биолигнин өндүрүп, 420 га дан эгиндеринде жана 110 га аянттагы мөмөлүү дарактарды жана анын көчөттөрүн өсүүсүн жакшыртуу үчүн пайдаланышты.

Триходермин биопрепараты, өсүмдүктөрдүн чирик илдеттерине каршы биофунгицид, бир эле мезгилде биостимулятор катары колдонулат жана айыл чарба өсүмдүктөрүн себээр алдында үрөндү дарылайт.

Былтыркы 2017-жылы триходерминди көбүнчө жүгөрү жана төө буурчактын үрөндөрүн жана жышылчаларды тамыр чирикке каршы иштетүү менен колдонушту. Триходерминди колдонуу менен Ош областынын «Шарк» айыл өкмөтүнүн чарбалары жүгөрүдөн гектарынан 110 центнерден түшүм алышты. Ал эми Кара- Буура районунун дыйкандарынын төө буурчактан алган түшүмү 1 гектардан 30 центерден кем болгон жок. Быйылкы 2018-жылы жазгы талаа жумуштарын жүргүзүү үчүн азыркы мезгилде Кыргызагробиоборборунун түзүмдүк бөлүмдөрүндөгү ишканаларында жалпы 7,5 мин кг/литр триходермин менен камсыз кылууга республиканын дыйкан-фермердик чарбалар менен 1000 га жерди иштетүүгө келишимдер түзүлгөн. 2018-жылдын 5-июлуна карата 4,8 миң кг/л триходермин өндүрүлдү. Трихродермин көбүнчө жабык кыртыштагы жашылчаларды, мөмө –дарактарды илдеттерге каршы иштетүүдө жана жүгөрүнүн үрөнүн чылоодо колдонулуп жатат.

Ошол эле мезгилде. өсүмдүктөрдүн ар түрдүү зыянкечтерине илдеттерине жана отоо чөптөрүнө каршы, трихограмма, Амблисейус, Алтын көз, Афелинус, Габрабракон энтомофагдарын зыянкечтрге каршы пайдалануу боюнча чарбалар менен келишим түзүлдү. Бул жала республиканын климаттык-шарттары өсүмдүк битининин жана трипстердин көбөйүшүнө шарт түзүп жатат. Ошол себептен өсүмдүк биттерине каршы 588,0 миң особ алтын көз 850 га аянтта , трипстерге каршы 76,0 миң особ амблисейус 322 га аянтта пайдалануу кызуу башталды.

Айыл чарба өсүмдүктөрүндөгү үкүчөлөрдүн ж.б. зыянкечтердин жумурткасын жок кылуу үчүн ушул күнгө 8405 гр трихограмма өндүрүлдүп, 2801 га аянтта пайдаланылды, ал эми бракон 20-июньдан баштап зыянкечтердин курттарын жок кылуу үчүн массалык түрдө колдонулуп баштады, көбунчө жашылча, пахта жана жүгөрүдөгү косек куртунун гусеницасын жок кылууда пайдалынылып жатат.

Информация Кыргызагробиоцентра Министерства сельского хозяйства, пищевой промышленности и мелиорации Кыргызской Республики о проведении весенне-полевых работ 2018 года

 В целях успешного проведения весенне-полевых работ в сезоне 2018 года, Кыргызагробиоцентром Министерства сельского хозяйства, пищевой промышленности и мелиорации Кыргызской Республики были приведены в рабочее состояние оборудования по выпуску биопрепаратов, обеспечена их бесперебойная работа, что позволило в полной мере крестьянам и фермерам провести обработку посевов сельскохозяйственных культур биопрепаратами триходермином и биолигнином.

Биопрепарат биолигнин используется как биостимулятор зерновых колосовых культур и применяется для обработки семян перед посевом, а также в виде подкормки в ранний период вегетации растений. В 2017 году было произведено и применено 28 тонн биолигнина в период посева и вегетации зерновых культур. В текущем году Кыргызагробиоцетром и крестьянскими хозяйствами заключен договор на производство и применение 30 тонн биолигнина на посевах зерновых культур на площади 60000 гектаров.

По состоянию на 5 июля 2018 года фактически было произведено 30,3 тонн биолигнина и обработано 30300 гектаров посевов пшеницы, ячменя, кукурузы и других сельскохозяйственных культур при посеве и в виде подкормки.

В 2018 году биолигнин использовали в период посевной компании и вегетации растений семеноводческие хозяйства «Чоногор» и «Абышка» Ак-Талинского, «Улгу» и «Жийде-Бак» Нарынского, «Тендик-Элдик» Кочкорского и фермеры Ат-Башинского районов Нарынской области. В результате, были получены хорошие всходы растений, развитие их происходила с опережением на 5-7 дней по сравнению с посевами, где биолигнин не применялся, посевы не поражались болезнями.

Также, в ряд хозяйств Чуйской области- «Кызыл-Октябрь», «Энгельс», «Россия», «Заветы Ильича», «Чабрец» и «Райымбек», а также «Озгоруш» Карасуйского района Ошской области много лет используют биопрепарат биолигнин на посевах пшеницы для повышения содержания клейковины в зерне.

В сезоне 2018 года новая  Баткенская региональная биофабрика произвела 2,8 тонн биолигнина, который был использован на 420 гектарах посевов зерновых культур и на 110 гектарах фруктовых насаждений.

Производимый Кыргызагробиоцентром биопрепарат триходермин используется как биофунгуцид против возбудителей корневых гнилей и  как биостимулятор растений и применяется для обработки семян перед посевом.

В прошлом году триходермин преимущественно использовался для обработки семенного материала кукурузы и фасоли перед посевом, а также против корневых гнилей овощных культур. В результате использования триходермина крестьянские хозяйства айыл окмоту «Шарк» Ошской области получили по 110 центнеров зерна кукурузы с каждого гектара. А фасолеводы Кара-Бууринского района Таласской области получили с каждого гектара по 30 центнеров урожая фасоли.

 В текущем году Кыргызагробиоцентр и его подведомственные подразделения для проведения весенне-полевых работ заключили договора с крестьянскими хозяйствами на производство и применение на площади 1000 гектаром 7,5 тыс.кг/литр триходермина. По состоянию на 6 июля 2018 года произведено 4,5 тыс.кг/литр триходермина. Триходермин используется в основном для обработки посевов овощей закрытого грунта, фруктовых насаждений и для обрабоки семян кукурузы.

 Также, в целях борьбы с вредителями заключены договора с хозяйствующими субьектами на производство и применение энтомофагов трихограммы, Амблисейуса, Златоглазки, Афелинуса, Габрабракона.  Погодные условия текущего года благоприятствуют для массового размножения тлей, трипсов. По этой причине, в настоящее время против тлей используется 588 тыс.особей златоглазки на площади 850 гектаров, против трипсов на площади 322 гектаров используются 76 тыс.особей амблисейуса.

В целях уничтожения на посевах сельскохозяйственных культур совок и других вредителей на сегодняшний день на площади 2801 гектаров применено 8405 грамм трихограммы, а с 20 июня началось массовое применени энтомофага габраобракон против вредителей овощей и хлопчатника- гусениц совок.